جام جم آنلاين :
پدافند زنده به آن است كه حضورش مانع حضور دشمن شود و آنچنان محكم قامت بكشد و سر برافرازد كه تا آسمان هم كسي نتواند از سد او بگذرد، ايستگاه راداري سوباشي در دفاع مقدس، چنين تصويري از پدافند ارائه مي‌كرد و نمونه كامل توانمندي و ايثارگري رزمندگان پدافند بود.
سايت رادار سوباشي ، واقع در ارتفاعات سوباشي همدان به عنوان يكي از مهم‌ترين سايت‌هاي راداري كشور در زنجيره عظيم پدافند هوايي (رادارهاي پيش اخطار، رادارهاي كنترل آتش، سامانه‌هاي موشكي زمين به هوا، شبكه ديده‌باني، توپ‌هاي ضد هوايي و...) نقش ويژه و موثري در مقابله با تهاجم هوايي عراقي‌ها در زمان جنگ تحميلي ايفا كرد.
سايت راداري فوق ضمن رهگيري هواپيماهاي دشمن، كنترل و هدايت هواپيماهاي ورودي و خروجي به مرزهاي غرب كشور، كنترل آتش سايت‌هاي موشكي ارتش و سپاه، كنترل آتش پدافند هوايي مستقر در منطقه (زميني، هوايي...)، اعلام وضعيت (سفيد، زرد يا قرمز) به 13 استان كشور (حدود 80 درصد از جمعيت كشور) را به عهده داشت.
درواقع رادار سوباشي با تغذيه چند سايت راداري، سايت‌هاي موشكي زمين به هوا و سامانه‌هاي توپ ضدهوايي آسمان كل منطقه غرب، بخشي از شمال غرب و جنوب غرب را تحت پوشش خود قرار داشت.
با توجه به اهميت مناطق ياد شده به عنوان معابر نفوذ هواپيماها و هلي‌كوپتر‌هاي دشمن (يا هر نوع هواگرد ديگر)، از وجود قوي‌ترين نفرات كه در سطح آموزش بالا و مهارت بي‌نظير باشند در سايت راداري فوق استفاده مي‌شد. به دليل عملكرد مناسب اين سايت راداري كه همچون يك دژ مستحكم در برابر حملات هوايي عراقي‌ها ظاهر مي‌شد، خلبانان عراقي همواره از نزديك شدن به سايت راداري سوباشي و سايت‌ها و مواضع ضد هوايي فوق وحشت داشتند، به همين دليل آنها در برخي مواقع حريم دفاعي سايت فوق را دور زده و از ساير قسمت‌ها (جنوب يا شمال كشور) وارد حريم هوايي جمهوري اسلامي ايران مي‌شدند و اين مساله زحمت عراقي‌ها را جهت دستيابي به اهداف خود سخت‌تر مي كرد.
از جمله افتخارات سايت راداري سوباشي در تامين امنيت كشور مي‌توان به عملكرد اين سايت در 26 بهمن 1365 اشاره كرد. در آن روز با همكاري مشترك سايت راداري سوباشي و ارائه سمت، برد و ارتفاع هدف و واگذاري مشخصات هواپيماي ميگ25 عراقي به سايت موشكي HQ2يابن‌الزهرا(س) (اين سايت تحت اختيار سپاه پاسداران بود، ولي نيروهاي آن توسط پدافند هوايي ارتش تامين مي‌شد)، شليك موفقيت‌آميز با سر انگشتان با كفايت فرزندان ارتش اسلام انجام شد.
پس از سرنگوني هواپيماي ميگ 25 عراقي كارشناسان نظامي دنيا بر قدرت پدافند هوايي جمهوري اسلامي ايران تاكيد كرده و ماموريت ميگ 25 در جنگ شهرها و بمباران مردم بيگناه ايران اسلامي براي هميشه متوقف شد. با توجه به موارد فوق، عراقي‌ها شديدا در تلاش بودند كه سايت راداري فوق را مورد حمله مستقيم و انهدام قرار دهند.
157 مرحله حمله عراقي‌ها به سايت فوق و استفاده آنها از موشك‌هاي ضدرادار و ناكامي در مختل كردن عملكرد سايت فوق گواهي بر هوشياري دليرمردان پدافند هوايي است. اين ناكامي‌ها و استمرار موفقيت كاركنان غيور سايت سوباشي منجر به بروز كينه‌اي عميق از عملكرد پدافند هوايي خصوصا سايت راداري فوق در دل فرماندهان نيروي هوايي عراق شد به گونه‌اي كه ژنرال سعيد شعبان، فرمانده وقت نيروي هوايي عراق در مصاحبه‌اي با بخش فارسي راديو بغداد با عصبانيت عنوان مي‌كند كه «به هر طريق ممكن افتخار نابودي پايگاه سوم شكاري همدان و سايت راداري سوباشي (حتي اگر خلبانان عراقي نتوانستند) بايد نصيب خودم شود.»
عمق كينه‌توزي عراقي‌ها نسبت به عملكرد سايت راداري فوق از آنجا مشخص ميشود كه به‌رغم پذيرش قطعنامه 598 در 27 تير 1367، حمله ناجوانمردانه عراقي‌ها در پنجم مرداد همان سال (حدود يك هفته پس از پذيرش قطعنامه) انجام شد.
در واقع عراقي‌ها با از ميان برداشتن سايت راداري سوباشي در پي دستيابي به دو هدف اصلي بودند. با انهدام سايت سوباشي عراقي‌ها سعي در پاسخگويي به عقده سال‌ها حقارت در برابر اراده پدافند هميشه بيدار جمهوري اسلامي ايران با ناجوانمردانه‌ترين شيوه نبرد داشتند. هدف دوم تسخير آسمان منطقه عمومي نبرد جهت تسهيل پيشروي نيروهاي سطحي منافقين بود.
پس از شروع تجاوز منافقين كوردل به خاك پاك كشورمان در سوم مرداد 1367 و آغاز عمليات مرصاد، متعاقب يكي از تجاوزات هوايي عراقي‌ها در چهارم مرداد 67، رادار سوباشي مورد اصابت بمبي قرار مي‌گيرد كه در محوطه سايت منفجر شده و بر اثر انفجار فوق، سقف اتاق عمليات دچار ريزش شده و تكه‌اي از آهن سقف بر سر شهيد فرهاد دستنبو اصابت كرده و منجر به مجروح شدن وي ميشود؛ اما اين شهيد بزرگوار در آن روز با سر باندپيچي شده همچنان به ادامه ماموريت خود مشغول ميشود.
روز پنجم مرداد 67 شرايط منطقه آنچنان حاد بود كه تمامي مسوولان ستاد پدافند هوايي در سايت سوباشي به سر مي‌بردند. با توجه به حجم بالاي كار، تقريبا هيچ‌كدام از كاركنان سايت موفق به صرف ناهار نمي‌شوند. تعدادي از كاركنان نيز با توجه به اين‌كه در شيفت شب قبل به سر مي‌بردند داوطلبانه همچنان مشغول به انجام وظيفه بودند.
هواپيماهاي عراقي در دسته‌هاي پروازي 30 تا 40 فروندي پي‌در‌پي منطقه عمومي نبرد را مورد بمباران خود قرار مي‌دادند تا در اراده پولادين شجاع‌مردان ارتش اسلام خللي ايجاد كرده و موفقيت را نصيب منافقين بي‌تعصب نمايند.
زهي‌خيال باطل، تا اين‌كه در ساعت 1604 روز پنجم مرداد 67 هواپيماهاي عراقي كه در دستيابي به اهداف خود در بمباران شهرهاي غربي كشور و تسهيل پيشروي منافقين ناتوان مانده بودند در بازگشت از ماموريت شكست خورده خود به وسيله موشك هوا به زميني كه از فاصله‌اي دور شليك شده بود اتاق عمليات سايت سوباشي را منهدم كرده و 19 نفر از كاركنان را در همان لحظه به شهادت مي‌رسانند.
حضور آگاهانه كاركنان سايت فوق تا آخرين لحظه (به‌رغم اين‌كه تعدادي از آنها در زمان استراحت خود و داوطلبانه در محل عمليات حضور پيدا كرده بودند) و با توجه به وجود امكان خروج از سايت و عدم استفاده از امكان فوق و اطلاع از عاقبت حضور و شهادت و پايمردي و انجام وظيفه تا آخرين لحظه منجر به اين شد كه نام سايت سوباشي در تاريخ ثبت شده و حضور كاركنان سايت فوق حماسي و عاشورايي تعبير شود.
اگرچه سايت راداري سوباشي با اين حمله ناجوانمردانه مورد اصابت قرار مي‌گيرد، اما عراقي‌ها در دستيابي به هدف دوم خود كه تسخير آسمان منطقه عمومي عمليات مرصاد بود ناتوان ماندند؛ زيرا دليرمردان پدافند هوايي جمهوري اسلامي ايران دوش به دوش هوانيروز قهرمان و نيروي هوايي سرافراز، آنچنان در برابر عراقي‌ها و منافقين ظاهر شدند كه نيروي هوايي عراق جز فرار و شكست طرح پشتيباني منافقين چاره‌اي ديگر نداشتند و شكست سنگين منافقين درس عبرتي شد براي كركسان و لاشخوران كه ديگر چشم طمع به اين خاك دليرپرور ندوزند.
در واقع عملكرد پدافند هوايي در عمليات مرصاد و حتي پس از شهادت زبده‌ترين كاركنان خود در سوباشي نشان‌دهنده اين مطلب است كه شجاع مردان پدافند هوايي هرگز در برابر هيچ نوع تهديدي هراسي نداشته و در راه دفاع از آرمان‌ها و اعتقادات خود هر شهيد پدافندي را سند افتخار و برگ زريني بر عملكرد خود دانسته و با تبديل تهديدها به فرصت به هر طريق ممكن اجازه حضور ناپاك دشمن در آسمان مقدس كشور را نخواهند داد.
دلت بيدار اي مرد پدافند خدايت يار اي مرد پدافند (جام جم - ويژه نامه پدافند هوايي خاتم الانبياء (ص) آجا)
رضا جهانفر منبع : پايگاه اطلاع‌رساني ارتش جمهوري اسلامي ايران
دانلود متن
